Park Astronomiczny Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku

W obecnej formie Park Astronomiczny jest udostępniany odwiedzającym od sierpnia 2015 r. Miłośnicze obserwatorium astronomiczne istnieje w tym miejscu od 1980 r.

Park Astronomiczny Muzeum Mikołaja Kopernika znajduje się niespełna 2 km na południe od Wzgórza Katedralnego we Fromborku, w miejscowości Ronin, na najwyższym wzniesieniu w okolicy zwanym Górą Żurawią, na brzegu domniemanego krateru meteorytowego. Dysponuje siedmioma  pawilonami z instrumentami do obserwacji nieba (teleskopy, lunety), trzema tarasami obserwacyjnymi oraz dwoma budynkami mieszczącymi salę recepcyjną, pracownie i podręczną bibliotekę. Służy głównie celom dydaktycznym. Ideą Parku jest zapoznanie zwiedzającego z metodami obserwacji poczynając od XVI w. - czasów Kopernika po dzień dzisiejszy. W Parku można obejrzeć teleskopy, popatrzeć przez lunety na plamy słoneczne oraz na Księżyc. Znajdują się tutaj także zrekonstruowane instrumenty astronomiczne używane przez Mikołaja Kopernika oraz kopie XVII-wiecznych lunet kaliskich do obserwacji plam słonecznych. W budynku recepcyjnym są organizowane wystawy czasowe poświęcone historii astronomii, w tym przede wszystkim Mikołajowi Kopernikowi. W chwili obecnej znajduje się w nim wystawa „Astronomia w Niepodległej” wypożyczona z Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium.

Warsztaty odbywające się w Parku Astronomicznym

Jak Kopernik obserwował niebo (klasy IV–VIII szkoły podstawowej, szkoła średnia).
We Fromborku każdy może zostać pomocnikiem Mikołaja Kopernika; odtwarzamy wspólnie warsztat pracy Kopernika poznając przy okazji podstawowe zagadnienia fizyki i geografii. Pomagają w tym unikatowe, wierne rekonstrukcje jego instrumentów, które na ten czas oddajemy w ręce młodych odkrywców. Wykonujemy jednocześnie proste i pomysłowe obserwacje, które za sprawą Kopernika zmieniły obraz świata.

Od lunety Galileusza do teleskopów współczesnych -  Luneta też może być piękna (klasy IV–VIII szkoły podstawowej, szkoła średnia).
Zajęcia obejmują pogadankę na temat konstrukcji pierwszych lunet i pierwszych obserwacji dokonanych przy ich pomocy; rozpoczyna je opowieść na temat historii powstania lunety i pierwszych obserwacji astronomicznych dokonywanych przy jej pomocy przez Galileusza. Następnie uczestnicy, w zależności od wieku i pogody, zapoznają się z historycznym instrumentem lub wykonują w grupach modele lunet.

Cztery pory roku – kalendarz (szkoła podstawowa).
Zajęcia pokazują czym jest ruch obiegowy i wirowy Ziemi, jakie są różnice; następstwa ruchu obiegowego; jak długość dnia i nocy zmienia się  w zależności od pory roku na rożnych szerokościach geograficznych; gdzie występują pory roku? Uczestnicy zapoznają się z kalendarzem juliańskim i gregoriańskim, a następnie samodzielnie wykonują ilustracje do kalendarza w wybranej przez siebie technice (farby wodne, kredki, ołówek, węgiel drzewny).

Zegar słoneczny (szkoła podstawowa).
W czasie zajęć uczniowie w grupach wykonują modele zegarów słonecznych, które chcieliby umieścić w swoim otoczeniu. Na początku warsztatów zapoznają się z zasadą działania horyzontalnego zegara słonecznego, obserwują cień wbitego w ziemię gnomonu, a następnie słuchają pogadanki na temat „Jak zbudować horyzontalny zegar słoneczny?”.

Mapa nieba – mity i gwiazdozbiory (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum).
W czasie zajęć uczestnicy zapoznają się z wizerunkami gwiazdozbiorów znajdujących się na mapach nieba z różnych okresów historycznych. Zajęcia rozpoczyna pogadanka na temat historii gwiazdozbiorów i map nieba, w której w sposób szczególny zostały uwzględnione mapy nieba wykonane przez Jana Heweliusza – astronoma i artystę. Następnie uczniowie, przy pomocy technik rysunkowych (kredki, ołówek, węgiel), tworzą wizerunki własnych gwiazdozbiorów.

Podróż przez układ słoneczny – planety i gwiazdy (przedszkole, szkoła podstawowa klasy I – IV).
W czasie zajęć dzieci zapoznają się z planetami układu słonecznego, ich kolejnością. Poznają różnicę między planetą a gwiazdą, kiedy i jak powstał układ słoneczny i co oprócz planet znajduje się jeszcze w naszym układzie? Co możemy zaobserwować na niebie gołym okiem? Na zakończenie warsztatów dzieci w  grupach wykonują modele układu lub inne prace plastyczne. Dla młodszych dzieci prowadzimy zajęcia w formie zabawy, w której każdy z uczestników odgrywa rolę planety lub gwiazdy.

Pętelkowe zabawy (przedszkole, szkoła podstawowa klasy I–IV).
Zajęcia są performatywną zabawą na akcję i interakcję budująca zaufanie. Tworzenie gwiezdnych szlaków i gwiezdnego nieba z przeplatających się kolorowych nitek.

Kto odchudził Księżyc (przedszkole, szkoła podstawowa klasy I–IV).
Czym jest księżyc, dlaczego raz widzimy okrąglutki innym razem wygląda jak rogalik? Na zajęciach poznamy odpowiedzi na te pytania, a także historię pierwszego lądowania na Księżycu oraz powstawanie kraterów. Ponadto dzieci uczestniczą w zabawie – tworzymy kratery, w magicznym pudelku obserwują poszczególne fazy księżyca, wykonują model Słońce – Ziemia – Księżyc.

Galeria zdjęć:

Zdjęcia udostępnione przez/ uznanie autorstwa: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku 

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: