Sztukaterie wykonał Michał Ceptowski, a malowidła we wnętrzach pałacu – Antoni i Franciszek Smuglewiczowie. Część północną i wschodnią siedziby otoczył ogród krajobrazowy będący miniaturą parku angielskiego. Pałac śmiełowski poza zaletami kompozycji wyróżnia się tym, że został usytuowany w wyjątkowo uroczym miejscu, i że walory tego pięknego położenia zostały przez architekta wykorzystane.
Pałac i zespół budynków gospodarczych powstał z inicjatywy Andrzeja Gorzeńskiego herbu Nałęcz, który dobra Śmiełowskie nabył w 1784 roku. Po śmierci Andrzeja majątek odziedziczył syn - Hieronim, który jako oficer napoleoński brał udział w marszu na Moskwę. Po powrocie do Śmiełowa zajął się wraz z żoną prowadzeniem majątku. Podjął też działalność konspiracyjną. Leżąca wówczas przy granicy Rosji i Prus siedziba, stała się ośrodkiem patriotycznej kontrabandy, a w czasie powstania listopadowego, miejscem przerzutu ochotników do Królestwa. Dlatego nieprzypadkowo w połowie sierpnia 1831 roku zatrzymał się tu Adam Mickiewicz, który wiózł ze sobą pisma od Legacji Polskiej w Paryżu dla Rządu Narodowego.
W czasie trzytygodniowego pobytu w majętności Gorzeńskich występował pod przybranym nazwiskiem Adama Műhla, jako rzekomy kuzyn właścicieli i nauczyciel ich synów. Do powstania próbował przedostać się w nadgranicznej wsi Komorze, ale wobec zbliżającej się klęski zmuszony był do powrotu. W Śmiełowie dotarła do niego wiadomość o upadku obrony Warszawy z czym wiąże się opowieść o drzewku dębowym, które tego dnia poeta posadził w parku, wygłaszając jednocześnie sentencję o odrodzeniu Polski.
Wśród postaci, z którymi poeta spotykał się w Śmiełowie, była siostra Antoniny Gorzeńskiej – Konstancja Łubieńska, z którą połączył Mickiewicza najpierw romans, potem przyjaźń trwająca do końca jego życia. Odnotowano także zainteresowanie poety polskimi obyczajami pielęgnowanymi w dworze śmiełowskim. Opowieści o kawiarce, Jankielu, polowaniach czy Arcyserwisie, łączono później z odpowiednimi fragmentami Pana Tadeusza.
Podupadający majątek, wystawiony na licytację zakupił w 1886 roku Franciszek Chełkowski. Jego syn Józef wraz z żoną Marią z Donimirskich rozwinęli tu kult wieszcza, a w 1931 roku postawili Mickiewiczowi w parku pomnik. Jako miejsce nasycone czcią dla poety, Śmiełów przyciągał wielu wybitnych ludzi ze świata kultury, polityki i duchowieństwa. Przebywali tu m.in.: H. Sienkiewicz, J. I. Paderewski, Maria Gorecka – córka Mickiewicza, L. Różycki, W. Kossak, W. Tatarkiewicz, gen. J. Haller, prymas E. Dalbor.
W 1939 roku właścicieli Śmiełowa internowano i Niemcy zajęli ich majątek.
Po wojnie pałac został upaństwowiony, rozgrabiono wyposażenie i częściowo zniszczono wnętrza. Przez kolejne ćwierć wieku gmach był zamieniony w szkołę i mieszkania pracowników PGR-u. W 1970 roku obiekt przejęło Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Ekspozycję starano się zaaranżować tak, aby łączyła problematykę mickiewiczowską z klimatem domu ziemiańskiego. Poświęcony Mickiewiczowi parter pałacu nawiązuje do jego wizyty w Śmiełowie w sierpniu i wrześniu 1831 roku. Znaczącą część tej kolekcji stanowią rękopisy poety i rodziny, pierwodruki mickiewiczowskie, przekłady dzieł poety na języki obce oraz bogaty zbiór materiałów ikonograficznych. Zwracają też uwagę osobiste pamiątki, obrazy z XIX wieku odnoszące się do postaci poety, kręgu jego rodziny i przyjaciół oraz duży zestaw grafik, starych druków, liczne medaliony i rzeźby. Sąsiaduje z nimi obszerny zbiór malarskich, graficznych i rysunkowych interpretacji artystycznych scen z utworów wieszcza, z podkreśleniem dwóch poematów: „Pana Tadeusza” i „Dziadów”.
Specjalną grupą eksponatów są pamiątki świadczące o kulcie, jakim otaczano Mickiewicza zwłaszcza w czasie zaborów. Eksponowane malarskie i graficzne apoteozy, maska pośmiertna, medaliony, statuetki, kuriozalne pseudo-pamiątki - wszystko to daje obraz nieco jarmarcznej w formie, jednak tak ważnej dla zniewolonego społeczeństwa adoracji.
W salach na piętrze, obok pokojów, w których mieszkali Mickiewicz i Sienkiewicz, prezentowane są pomieszczenia mieszkalne, których aranżacja przybliża klimat siedziby ziemiańskiej. Całość wraz z licznymi przykładami malarstwa mistrzów holenderskich, włoskich, flamandzkich i niemieckich (XVII-XVIII w.) oraz stylowymi meblami, bibelotami, szkłem i porcelaną tworzy niepowtarzalną, romantyczną aurę miejsca.
Poza udostępnianiem stałej ekspozycji muzeum przygotowało atrakcyjną i różnorodną ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży. Organizuje również wystawy czasowe, w których uczestniczyli niejednokrotnie wybitni artyści współcześni. Od wielu już lat aktywnie uczestniczy w muzealnym święcie, jakim są Noce Muzeów.
Galeria zdjęć:
Fotografie: Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie
Lekcje muzealne i warsztaty
KLASY I-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
LEKCJE MUZEALNE:
- Świat dzieci w dawnym domu śmiełowskim, ukazany na przykładzie rodziny Chełkowskich – właścicieli majątku.
- Goście Śmiełowa – wielcy przedstawiciele polskiej kultury. Opowieści ilustrowane prezentacją pamiątek związanych z wizytami w Śmiełowie wybitnych postaci świata kultury, polityki i duchowieństwa (m.in. I.J. Paderewskiego, H. Sienkiewicza, W. Kossaka i Marii Goreckiej – córki Mickiewicza).
WARSZTATY:
- Rodzina i przyjaciele Mickiewicza. Refleksje o domu rodzinnym poety ilustrowane pamiątkami znajdującymi się w Muzeum. Dzieci odkryją wiele nieznanych faktów z życia poety w czasie zabawy w mini-podchody.
Muzealni odkrywcy. Z pracownikami Muzeum dzieci odkrywają tajemnicze miejsca, odnajdują ukryte w nich przedmioty, poznają ich niecodzienne nazwy i próbują wyjaśnić do czego służyły. Bawiąc się w muzealnych odkrywców tropią eksponaty znajdujące się w muzeum. - Malujemy wiersze Adama Mickiewicza. Dzieci próbują własnych sił jako aktorzy i ilustratorzy, prezentując mini-scenki do bajek Mickiewicza oraz tworząc rysunki do różnych wierszy poety, które złożą się na mini książeczkę z bajkami.
- Podchody z Mickiewiczem. Dzieci wyposażone w pomocne informacje i wskazówki ruszają do parku, gdzie – podążając tropem Mickiewicza – rozwiązują zagadki i łamigłówki.
- Magia dawnych świąt. Przedświąteczne warsztaty przywołujące Boże Narodzenie z dawnych czasów. Dzieci dowiadują się jak wyglądały święta Adama Mickiewicza oraz jak przygotowywano się do świąt w domu śmiełowskim.
- Barwy Świąt Wielkanocnych. Znane i zapomniane tradycje świąteczne w wielkopolskich domach ziemiańskich. Poprzez gry i zabawy dzieci odkrywają dawne zwyczaje i potrawy wielkanocne oraz ich bogatą symbolikę. W części warsztatowej uczniowie wykonują tradycyjne ozdoby z kolorowej bibuły i papieru
KLASY VII-VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ ORAZ SZKOŁY PONADPODSTAWOWE
LEKCJE MUZEALNE:
- Adam Mickiewicz – życie i twórczość. Przedstawienie biografii poety ilustrowane pamiątkami znajdującymi się w Śmiełowie.
- Pobyt Adama Mickiewicza w Wielkopolsce. Wędrówka śladami poety po dworach i pałacach Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
- W Śmiełowie tak jak w Soplicowie. Motywy wielkopolskie w Panu Tadeuszu – od polowań do kawy.
- Dom ziemiański w XIX wieku – na przykładzie Śmiełowa. Oprowadzanie po pałacu śmiełowskim jak po domu, w którym mieszkały rodziny Gorzeńskich i Chełkowskich.
- Na paryskim bruku. Emigracyjne losy Adama Mickiewicza. Prezentacja tego dynamicznego i kontrowersyjnego okresu w życiu Mickiewicza w oparciu o wiele cennych i oryginalnych obiektów.
Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych:
Adres: |
Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie |
Telefon kontaktowy: |
+48 62 740 31 64 |
Adres e-mail: |
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. |
Adres www: | |
Parking dla autobusów: |
na terenie obiektu znajduje się parking dla autobusów |
Szczegółowy cennik dla grup zorganizowanych: |
CENY BILETÓW bilet normalny – 12 zł bilet ulgowy – 8 zł lekcja muzealna – 70 zł |
Cennik przewodników: |
Zwiedzanie z przewodnikiem - 70 zł |
Minimalny czas zwiedzania: | 60 minut
|
Maksymalny czas zwiedzania: |
140 minut |
Godziny i dni otwarcia: |
Poniedziałek - nieczynne Wtorek - niedziela czynne od 9.00 do 16.00 6 stycznia, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, 1 Maja, 3 Maja, Zielone Świątki, 15 sierpnia, 11 listopada – czynne od 9.00 do 16.00 1 stycznia, 1 listopada, 24, 25, 26 i 31 grudnia, Wielka Sobota, Niedziela Wielkanocna, Boże Ciało – oddział jest nieczynny |
Lekcje muzealne/warsztaty dla szkół: |
j.w. |
Ważne informacje dla wycieczek szkolnych: |
Prosimy o zgłaszanie chęci udziału w lekcjach i warsztatach z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem. |
Stałe ekspozycje: |
brak informacji |
Planowane wydarzenia: |
Brak informacji |