Historia rakoniewickiego muzeum sięga czerwca 1974 roku, kiedy to przedstawiciele władz miasta, lokalni i wojewódzcy działacze – głównie Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz Ochotniczej i Zawodowej Straży Pożarnej dokonali otwarcia muzealnej placówki pożarniczej. Na ich starania bez wątpienia wpłynęła idea ratowania przed zniszczeniem starego sprzętu strażackiego oraz zrujnowanego, ponad 200-letniego budynku byłego zboru ewangelickiego. Przez następne 45 lat swojego funkcjonowania muzeum powiększyło swoją przestrzeń ekspozycyjną o następne trzy budynki, ratując i udostępniając zwiedzającym kolejne eksponaty oraz publikacje książkowe.  W 1995 roku Muzeum stało się Odziałem Zamiejscowym Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach.

Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu położone jest w odległości 40 km od Poznania przy trasie nr 11 Poznań- Piła, przy wschodnim krańcu Puszczy Noteckiej, nad rzeką Wełną, w miejscu o dużych walorach krajobrazowych. W Jaraczu kończy się rezerwat przyrody „ Wełna”, który obejmuje 3,5-kilometrowy odcinek rzeki o bystrym nurcie, z florą i fauną charakterystyczną dla potoków górskich.

Muzeum powstało w 1977 roku z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Łowieckiej w Poznaniu. Od 1982 roku jest oddziałem Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Mieści się w odnowionym dziewiętnastowiecznym dworze położonym w sześciohektarowym parku krajobrazowym o urozmaiconej rzeźbie terenu. Drugim zabytkowym budynkiem jest stajnia-wozownia, w której od 1993 roku znajduje się ekspozycja przyrodnicza.

Muzeum powstało w maju 1985 roku, jako oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie. Lokalizacja jedynej tego typu placówki muzealnej w Polsce ma związek ze specyfiką regionu, którego centralnym punktem jest Nowy Tomyśl, wynikającą z bogatych tradycji w zakresie uprawy wikliny i chmielu oraz produkcji wyrobów wiklinowych. Decydujący wpływ na powstanie i rozwój tychże tradycji miały naturalne warunki terenowe oraz procesy historyczne związane z napływem ludności w ramach osadnictwa olęderskiego.