Wydrukuj tę stronę

Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie Szczecińskim

Oceń ten artykuł
(5 głosów)
Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie Szczecińskim Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie Szczecińskim
Początki kolekcjonerstwa o charakterze muzealnym w Stargardzie sięgają lat 90. XIX w. Pierwsze stargardzkie Muzeum Miejskie powstało w 1908 r. z inicjatywy regionalistów skupionych przy Gimnazjum Petera Gröninga w Stargardzie i Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza w Szczecinie.

W tym czasie zbiory Muzeum przechowywane były w jednym z ratuszowych pokoi. Od 1926 r. Muzeum mieściło się w Odwachu. Natomiast uroczyste otwarcie nowej siedziby w kamienicach u zbiegu dzisiejszych ulic Kazimierza Wielkiego i Bolesława Krzywoustego nastąpiło 28 czerwca 1939 r. Zbiory przedwojenne reprezentowały głównie zabytki archeologiczne oraz sztuka mieszczańska i sakralna. 

Obecne Muzeum powstało w 1960 r. dzięki inicjatywie osób skupionych wokół Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego. Pierwszą siedzibą była Brama Pyrzycka, w której ze względu na niewielką powierzchnię ekspozycyjną czynne były jedynie dwie ekspozycje stałe: wystawa historyczna obrazująca dzieje Stargardu i Ziemi Stargardzkiej oraz wystawa militariów. W lipcu 1966 r. zbiory i wystawy przeniesiono do nowej siedziby przy Rynku Staromiejskim. Od tej pory Muzeum mieściło się w Odwachu i sąsiadującej z nim kamienicy. W latach 80 - tych odrestaurowano z przeznaczeniem na cele muzealne Basteję, będącą elementem średniowiecznych obwarowań miejskich. W 1997 r. Muzeum otrzymało kolejną kamienicę przy Rynku Staromiejskim. Od tej pory funkcjonuje ono w Odwachu, dwóch kamienicach oraz w Bastei.

 

Muzeum przy Rynku Staromiejskim:

Odwach 

Odwach wybudowano w latach dwudziestych XVIII w. Jest budowlą barokową z mansardowym dachem. Pełnił funkcję głównej wartowni dla straży stargardzkiego garnizonu. W 1886 r. budynek zakupiło miasto. W 1900 r. oraz 1934 r. przeprowadzono remonty budynku. W pomieszczeniach parteru mieścił się Urząd Miar i Wag, a na I piętrze Biblioteka Publiczna. W roku 1926 Odwach stał się siedzibą Muzeum Regionalnego. W 1945 r. po budynku pozostały tylko mury obwodowe i część arkad do wysokości parteru. Odbudowując Odwach wiernie odtworzono jego wygląd zewnętrzny i połączono z sąsiednią kamienicą. 

Kamienica nr 3 

Budynek o metryce sięgającej końca średniowiecza. Pierwotnie jego fasada znajdowała się w jednej linii z budynkiem Ratusza. Prawdopodobnie była to wymieniona w 1500 r. "Nowa Giełda". Budynek ten spłonął w wielkim pożarze w 1635 r. Kamienicę odbudowano jeszcze w tym samym wieku przesuwając jej fasadę o 6 m ku zachodowi w głąb rynku. W XIX w. budynek przebudowano nadając fasadzie prostokątną formę o klasycystycznym detalu. W latach 1928 - 1930 szczytowi kamienicy nadano barokowy kształt wzorując się na XVII - wiecznych rozwiązaniach. W 1945 r. kamienica została zniszczona. Zachowały się jedynie mury obwodowe parteru budynku. Po wojnie odbudowana. 

Kamienica nr 4 

Budynek wzniesiony w XVII w. na niezabudowanej części cmentarza przykościelnego Kościoła Mariackiego. Przebudowany w XIX w., nadano wówczas bryle budynku prostokątną formę o klasycystycznym detalu. Około 1925 r. budynek przeszedł na własność miasta. W tym też czasie w latach 1928 – 1930 przebudowano fasadę budynku, szczytowi kamienicy nadano barokowy kształt wzorując się na rozwiązaniach XVII - wiecznych.

W 1945 roku kamienica uległa zniszczeniu pozostały jedynie fragmenty murów obwodowych. Podczas odbudowy w pierwszej połowie lat 60. XX w. odtworzono bryłę budynku i fasady w jej ostatnim zbarokizowanym kształcie. Obecnie znajdują się w niej Dział Archeologii oraz Biblioteka Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie.

Basteja:

Powstała na początku XVI w. Tworzyła pierwotnie dość niski półkolisty występ muru w stronę fosy, zwieńczony tarasem artyleryjskim. Niższe kondygnacje służyły do ostrzału z broni ręcznej, znajdowały się tam także magazyny uzbrojenia. W drugiej połowie XIX w. basteję przystosowano do celów mieszkalnych, wznosząc dodatkowe piętro z szeregiem okien, a od strony miasta prostokątną klatkę schodową ze szczytem ozdobionym w ostrołukowe blendy. Całość nakryto stożkowym dachem. Po wypaleniu i częściowym zniszczeniu w 1945 r. basteję odbudowano w latach 1979-1980 i przekazano Muzeum w Stargardzie.

W 2013 roku, dzięki projektowi finansowanemu ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Interreg IVA (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), Basteja została wyremontowana, rozbudowana i przystosowana do potrzeb nowej ekspozycji. Od 13 czerwca 2013 r. można zwiedzać wystawę stałą "Stargard - miejsce z historią. Stargard od czasów późnego średniowiecza do lat 20. XX wieku", na której oprócz eksponatów pochodzących ze zbiorów Muzeum i wypożyczonych z innych muzeów polskich i europejskich, można poznać historię miasta na licznych monitorach, ekranach dotykowych i innych multimediach. Dwujęzyczna wystawa (języki polski, niemiecki i częściowo angielski) dostępna jest również dla osób niepełnosprawnych dzięki audiodeskrypcji, pętlom indukcyjnym oraz windzie.

W Muzeum Archeologiczno-Historycznym organizowane są lekcje muzealne, warsztaty familijne, sezonowe zajęcia feryjne i wakacyjne, przyjęcia urodzinowe i wiele innych atrakcji przeznaczonych zarówno dla osób indywidualnych jak i dla grup zorganizowanych. Bogata kolekcja dydaktyczna pozwala nam w atrakcyjny i kreatywny sposób opowiadać o historii.

Fotografie: przekazane przez Muzeum. Zdjęcie frontu Muzeum A. Bierca

 

Galeria:

Muzeum-archeologiczne-Stargard-1.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-2.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-3.jpg

Muzeum-archeologiczne-Stargard-4.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-5.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-6.jpg

Muzeum-archeologiczne-Stargard-7.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-8.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-9.jpg

Muzeum-archeologiczne-Stargard-9a.jpg Muzeum-archeologiczne-Stargard-9b.jpg

 

Informacje organizacyjne:

Adres:

Muzeum przy Rynku Staromiejskim
Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie
Rynek Staromiejski 2-4, 73-110 Stargard Szczec.

Telefon kontaktowy: 91 578 38 35
Adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Adres www: www.muzeum-stargard.pl
Parking dla autobusów: Brak informacji
Szczegółowy cennik dla grup zorganizowanych:

Wstęp do Muzeum przy Rynku Staromiejskim: 
Bilet ulgowy: 3 zł 
Bilet normalny: 5 zł 
Bilet zbiorowy powyżej 15 osób: 3 zł / os. 
Bilet rodzinny: 10 zł (bilet rodzinny to bilet dla 5 osób w tym maksimum 2 osoby dorosłe)

Bilet do dwóch obiektów (Muzeum przy Rynku i do Bastei):
normalny: 10 zł
ulgowy: 7 zł

Cennik przewodników:

brak informacji

Minimalny czas zwiedzania: 45 min.
Maksymalny czas zwiedzania: 1 godz. 30 min.
Godziny i dni otwarcia:

Czas letni (15 maja - 15 września) 
poniedziałek - MUZEUM NIECZYNNE 
wtorek - 10:00 - 17:00 
środa - 10:00 - 17:00 
czwartek - 10:00 - 17:00 
(wstęp wolny) 
piątek - 10:00 - 17:00 
sobota - 10:00 - 14:00 
niedziela - 10:00 - 17:00

Czas zimowy (16 września - 14 kwietnia)
poniedziałek - MUZEUM NIECZYNNE
wtorek - 10:00 - 16:00
środa - 10:00 - 16:00
czwartek - 10:00 - 16:00
(wstęp wolny)
piątek - 10:00 - 16:00
sobota - 10:00 - 14:00
niedziela - 10:00 - 16:00

Ważne informacje dla wycieczek szkolnych:

W obu obiektach (Basteia i Muzeum przy Rynku Staromiejskim) organizujemy zajęcia muzealne w formie wykładów, prezentacji multimedialnych, kreatywnych warsztatów (szczegóły na stronie http://muzeum-stargard.pl/pl/edukacja/lekcje-muzealne/). 
Na zajęcia obowiązują wcześniejsze zapisy.

Koszt zajęć: 5 zł /os.
*Uczestnicy zajęć „Klucz do Bastei” dodatkowo zobowiązani są do wykupienia biletów wstępu na wystawę stałą prezentowaną w Bastei
- Dla dzieci w wieku 6-15 lat organizujemy przyjęcia urodzinowe w Muzeum
(szczegóły na stronie http://muzeum-stargard.pl/pl/edukacja/urodziny-muzeum/).

Koszt: przyjęcie 2-godzinne - 20 zł/os., przyjęcie 3-godzinne - 25 zł/os.
- Raz w miesiącu organizujemy wspólne zajęcia dla dzieci i dorosłych, pod nazwą „Sobotnie Warsztaty Familijne” (szczegóły na stronie http://muzeum-stargard.pl/pl/edukacja/sobotnie-warsztaty-familijne/).
Koszt zajęć: 5 zł/os.
- Sezonowo organizujemy również zajęcia feryjne i wakacyjne dla osób indywidualnych i dla grup zorganizowanych.
Koszt zajęć: 5 zł/os.

Stałe ekspozycje:

Muzeum przy Rynku Staromiejskim:

Wystawa "Dzień po dniu... Stargard 1945 - 1989" prezentowana od 11 marca 2008 r. w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Stargardzie jest ekspozycją planszową. Jest to pierwsza tak duża prezentacja powojennej historii Stargardu. Intencją autorki było pokazanie miasta i jego mieszkańców zarówno w chwilach codziennych jak i podczas ważnych wydarzeń. Kwerenda w materiałach źródłowych, a także w ówczesnej prasie pozwoliła na przypomnienie wielu mało znanych faktów. Na wystawie można zobaczyć życie codzienne stargardzian, zderzyć się z największymi problemami tamtych lat, przypomnieć sobie chwile dumy i zadowolenia. Każda dekada została obszernie opisana. Wystawa porusza bolesne tematy zmiany przynależności państwowej miasta, ukazuje jego niemieckich mieszkańców, a także przebywających tutaj w czasie wojny jeńców Stalagu II D i robotników przymusowych. Ukazuje także powojenne migracje ludności. W poszukiwaniu nowych domów przybywali tutaj zarówno Polacy z Kresów jak i z Polski Centralnej. To oni zaczynali tworzyć na zgliszczach nowe miasto. Powstawały pierwsze urzędy, szkoły, sklepy i zakłady produkcyjne. Wśród tych ostatnich należy wyróżnić ZNTK. Kolej stanowiła osobny rozdział w historii gospodarczej miasta. Jeszcze w latach 90. w mediach pojawiały się określenia o Stargardzie jako mieście kolejarzy. Taki sam przydomek nosił klub piłkarski "Błękitni", którego mecze były jedną z rozrywek przyciągającą duże rzesze kibiców.

Dopiero w latach 60. z rejonu Starego Miasta zniknęły ostatnie kamienice zniszczone jeszcze w czasach II wojny światowej. Zastąpiły je szare bloki, które zmieniły Stare Miasto w zwykłe osiedle. Z wielu problemów z jakimi borykali się mieszkańcy miasta do 1989 r. najbardziej uciążliwe były m. in. brak wystarczającej ilości nowych mieszkań, nieadekwatna do potrzeb mieszkańców ilość i jakość artykułów w sklepach spożywczych i przemysłowych, powódź w 1979 r., która swym zasięgiem objęła znaczną część miasta. Stargardzianie za to mogli pochwalić się lodami "Bambino", ciastkami ze "Społem" oraz innymi produktami z zakładów wytwórczych. Lekkoatletyka, kolarstwo i pływanie były dyscyplinami, w których stargardzianie odnosili największe sukcesy sportowe na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej. Instytucje kulturalne umilały czas spędzany w mieście poprzez organizację wielu imprez, spośród których do dziś przetrwały "Dni Stargardu", które po raz pierwszy odbyły się w 1964 r. Rok 1989 był przełomowy dla całego kraju, w tym także dla Stargardu.

Na 80 planszach z tekstami, fotografiami, dokumentami i wycinkami prasowymi możecie Państwo śledzić historię miasta w szerokim ujęciu. Dla starszych mieszkańców będzie to powrót do młodości, natomiast urodzeni po 1989 r. mogą wzbogacić swoją wiedzę o przeszłości miasta i jego mieszkańców.

- Wystawę „Aptekarstwo pomorskie i stargardzkie na przestrzeni wieków” można oglądać od 17 czerwca 2010 r. w gmachu głównym Muzeum przy Rynku Staromiejskim 3. Ekspozycja jest wynikiem wieloletnich starań władz miejskich, stargardzkich muzealników oraz aptekarzy z Apteki „Nowa”. Jej podwaliny prezentowane były w Muzeum w 2006 r. jako wystawa czasowa „Z dziejów aptekarstwa pomorskiego”, która cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem zwiedzających, a jej kuratorem była Arleta Majewska.

Ekspozycja składa się z trzech części: pierwsza prezentuje najstarsze zabytki z aptek pomorskich można tu zobaczyć całe kolekcje szkła do nalewania leków, naczynia ceramiczne, butelki kamionkowe na wody mineralne oraz wazę majolikową na wodę z włosów Wenery (odmiana paproci) z wizerunkiem biskupa św. Luppa. Ta część przedstawia również na 11 planszach dzieje aptekarstwa od XV wieku. Druga część to ekspedycja, gdzie znajdują się zabytkowe eklektyczne meble z 1889 roku, pochodzące z apteki „Pod Złotą Gwiazdą” przy ul. Wyszyńskiego w Stargardzie. Wykonano je z orzecha europejskiego, z dodatkiem szlachetnych gatunków drewna. Na meblach znajduję się kolekcja naczyń aptecznych w postaci: puszek porcelanowych, drewnianych, flakonów i butelek ze szkła oranżowego, przeźroczystego, kryształowego oraz naczynia specjalne na trucizny.

Ostatnią część wystawy stanowi laboratorium galenowe gdzie do obejrzenia są wyciskarki oraz krajalnica do ziół, perkolator, urządzenia do przygotowywania pigułek, maści, czopków, a także służące do obróbki cieplnej takie jak piecyki i łaźnie.

 

Basteja:

Wystawa „Stargard – miejsce z historią. Stargard od czasów późnego średniowiecza do lat 20. XX wieku” została otwarta 13 czerwca 2013 roku. Na czterech kondygnacjach, poprzez ponad 300 zabytków i około 1000 rycin, map, archiwaliów, druków, dokumentów, fotografii czy pocztówek w multimediach prezentowana jest historia miasta od czasów sprzed jego lokacji po początek XX wieku. 

Zwiedzanie zaczynamy od poziomu -1, który jednocześnie pokazuje najwcześniejsze dzieje Stargardu, czyli średniowiecze. Kolejne sale wystawowe przenoszą nas w czasie aż do epoki przemysłowej, czyli przełomu XIX i XX stulecia...

Religia. Sztuka sakralna. Nauka

Na pierwszym poziomie znajduje się ekspozycja pokazująca Stargard jako jedno z najciekawszych pod względem urbanistycznym i historycznym miast na Pomorzu. Widzowie znajdą tutaj mapy, plany i widoki miasta, przedmioty pochodzące z tutejszych świątyń, a także liczne obiekty świadczące o naukowym i duchowym rozwoju miasta, w tym portrety i druki poświęcone tutejszym humanistom – pastorom, kaznodziejom, teologom i rektorom znanych szkół i uczelni. Jedno ze stanowisk omawia znakomite dzieło sztuki gotyckiej – Poliptyk świętojański, ołtarz z kościoła św. Jana Chrzciciela. Wśród eksponatów na szczególną uwagę zasługuje datowany na ok. 1330 r. krzyż procesyjny z kościoła Mariackiego, pochodzący z warsztatu lubeckiego mistrza Johanna Apengetera.

Miasto i samorząd. Rzemiosło i handel

Drugi poziom pokazuje Stargard na tle epoki zwracając uwagę na jego zmienną przynależność polityczną, funkcjonowanie samorządu miejskiego, kontakty handlowe i rozwój gospodarczy. Jednym z prezentowanych tutaj eksponatów jest stargardzki miecz katowski.

Koga pokazana w postaci hologramu przywołuje ważny okres w dziejach miasta – jego członkowstwo w Hanzie. O rozwoju gospodarczym miasta świadczą liczne wyroby rzemieślnicze. Na wystawie zostały one pokazane jedynie w wyborze wyrobów siedmiu rzemiosł. W gablotach odnaleźć też można pochodzące z mieszczańskich domów, importowane przedmioty codziennego użytku, a także plomby towarowe, monety ze stargardzkich mennic oraz numizmaty z wielu innych miast, świadczące o kontaktach handlowych Stargardu.

Wojna i pożoga w XVII w.

Kataklizmy których doświadczyło miasto i całe Pomorze w XVII w. zwiastować miała „ogoniasta gwiazda” – kometa widziana nad Stargardem, opisana przez miejskiego fizyka, medyka i astrologa Davida Herlitza. Wojna trzydziestoletnia i śmierć Bogusława XIV, ostatniego władcy z rodu Gryfitów, a także wielki pożar z 1635 r., w którym spłonęło niemal całe miasto nad Iną – taki obraz kreślony jest poprzez prezentowane tutaj militaria i multimedia. Ważną część ekspozycji zajmuje wątek poświęcony astrologii.

Miasto u progu nowoczesności

Ostatni poziom wystawienniczy wprowadza nas w epokę przemysłową, która także w Stargardzie była przełomowa. Pokazuje etapy dynamicznego rozwoju miasta oraz najważniejsze inwestycje tego czasu. Tutaj widzowie znajdą informacje o wybranych wydarzeniach z życia miasta i związanych z nimi ludziach, zmianach wyglądu stargardzkich ulic i najważniejszych instytucjach minionego czasu. Tutaj także opowiadamy o stargardzkim garnizonie, I wojnie światowej oraz o obozach dla jeńców wojennych i osób internowanych już po zakończeniu wojny. Elementem wystawy otwierającym ją na współczesność jest Sfera Multitouch pozwalająca na wędrówkę szlakiem 15 południka.

 

Reklama 

 

Ostatnio zmieniany czwartek, 06 luty 2020 12:05