Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie. Pamiątki po twórcy "Lalki"

Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie to jedyne w Polsce muzeum poświęcone pamięci Aleksandra Głowackiego, bardziej znanego pod literackim pseudonimem Bolesław Prus. Obecnie mieści się ono w budynku dawnej Ochronki im. Adama Żeromskiego — obiekcie zaprojektowanym przez Jana Koszczyc-Witkiewicza w stylu zakopiańskim, murowanym z wapienia i cegły. Początkowo muzeum funkcjonowało w Pałacu Małachowskich, miejscu, w którym Prus przebywał i pisał fragmenty swoich największych dzieł, jak „Lalka” czy „Placówka”.  W grudniu 2017 roku placówka została przeniesiona do obecnej lokalizacji — dawnego budynku Ochronki — i oficjalnie otwarta w nowym miejscu. Budynek ten samej konstrukcji i stylu co inne obiekty literackie w Nałęczowie — z elementami drewnianymi i zewnętrzną dekoracją w stylu regionalnym — tworzy spójną część uzdrowiskowego klimatu miasta. 

Co można zobaczyć w Muzeum Bolesława Prusa

Wnętrza muzeum urządzono z myślą o literacko-biograficznym charakterze placówki. W gabinecie autora „Lalki” zaaranżowano replikę biurka pisarza, na którym stoi XIX-wieczna maszyna do pisania, a także zestaw piśmienniczy z marmuru z kałamarzem. W gabinecie znajdują się także fotografie dokumentujące wygląd warszawskiej pracowni Prusa. Na regałach biblioteczki prezentowane są najciekawsze wydania dzieł pisarza, w tym wydania obcojęzyczne, a w gablotach eksponowane są oryginalne listy, fotografie i dokumenty. W zbiorach muzeum znajdują się również pamiątki osobiste: nożyk do listów z kości słoniowej, tabliczka z inicjałem Głowackiego, okulary i niewielkie przedmioty codziennego użytku. Kolekcja muzeum obejmuje także rękopisy, maszynopisy, pocztówki, listy, masowe tłumaczenia dzieł Prusa na języki egzotyczne (m.in. chiński, koreański, japoński, fiński, esperanto) oraz bogaty zbiór ilustracji — wyróżnia się cykl grafik Edwarda Okunia do „Faraona”. 

Wizyta w Muzeum Bolesława Prusa pozwala nie tylko odbyć literacką podróż przez życie i dzieła pisarza, ale również zobaczyć, jak materialność – biurko, listy, fotografie – łączy się z tworzeniem słowa. Dla nauczycieli i rodziców to okazja, by w klasie omówić literaturę pozytywistyczną, genezę powieści Prusa i związek autora z Nałęczowem. Dzięki temu muzeum staje się miejscem dialogu między życiem pisarza a miejscem, w którym pisał, w którym była jego codzienność, a jego twórczość zyskuje realny kontekst lokalny i ludzki.

Wycieczka szkolna do Muzeum Prusa w Nałęczowie - warsztaty i lekcje muzealne

Muzeum proponuje oprowadzenie po ekspozycji, tematyczne lekcje muzealne, wykłady oraz zajęcia warsztatowe. 

Tematy zajęć:

• Pytanie do przedmiotu muzealnego (grupy przedszkolne, klasy 1–3)
• Opowieść o Dziaduniu, który gubił cukierki. Warsztaty biograficzne dla najmłodszych (grupy przedszkolne, klasy 1–3)
• „…mamy w kraju okolice piękne” – Lubelszczyzna w życiu i twórczości Bolesława Prusa (klasy 4–6, 7–8, szkoły ponadpodstawowe)
• Literackie przechadzki z Antkiem i Anielką (klasy 4–6, 7–8)
• Dlaczego Bolesław Prus bał się wyjrzeć przez okno? Pisarz, jakiego nie znacie. Warsztaty biograficzne (klasy 6–8, szkoły ponadpodstawowe)
• Stanisław i Izabela w gabinecie psychoanalityka – bohaterowie Lalki wczoraj i dziś (szkoły ponadpodstawowe)
• Droga do Niepodległej: powstanie listopadowe – powstanie styczniowe – I wojna światowa (szkoły ponadpodstawowe)

Zajęcia odbywają się po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu tematyki i terminu zajęć oraz szczegółów organizacyjnych.

Galeria zdjęć

Zdjęcia: Muzeum Narodowe w Lublinie

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych:

Aktualizacja 06.10.2025

* ceny i godziny otwarcia aktualne na dzień aktualizacji artykułu. Mogą się różnić od rzeczywistych. Przed przyjazdem do lokalizacji zalecamy sprawdzenie tych danych na stronach internetowych obiektu.

Sprawdź na mapie jak dojechać do Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie: