Budynek obecnej Galerii Elektrownia powstał w latach 1902-1908 na bazie projektu wybitnego polskiego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927), autora projektów wielu monumentalnych obiektów użyteczności publicznej w Europie. Jest to obiekt o rzucie prostokąta z wejściem na osi, o dość rozbudowanej bryle. Jego charakterystycznym elementem jest wieża, stylizowana na gotycką z otworami strzelniczymi, a elewację budynku stanowią ceglane, nietynkowane ściany w podziale ramowym z osiami, gzymsami i ceglanymi detalami architektonicznymi.

Budynek elektrowni zachwyca ze względu na znakomitą architekturę oraz zachowane we wnętrzu w doskonałym stanie oryginalne maszyny i urządzenia byłej elektrowni. Ogromne wrażenie robi okazały generator „Wanda”, pełniący niegdyś rolę bloku energetycznego z silnikiem parowym dwustopniowym i dwucylindrowym. Generator wyprodukowano w 1903 r. przez Maschinenfabrik Oerlikon Schweiz. Od roku 1924 pracował jako silnik, a maszyna parowa jako kompresor. Pozostałe zachowane urządzenia to kompresor, gigantyczne przetwornice, pulpit sterowniczy z połyskującymi zegarami i okazała 8 tonowa suwnica. Miejsce to ma wysoką wartość historyczną.

W 2005 roku rozpoczęło działalność Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych i właśnie Stowarzyszenie było inicjatorem powołania do życia Galerii Sztuki Współczesnej Elektrownia. W latach 2005-2011 Stowarzyszenie, przy współudziale Urzędu Miasta Czeladź, zorganizowało ponad 30 wystaw. W październiku 2010 roku dzięki staraniom STIK i dotychczasowej działalności na rzecz upowszechniania kultury, obiekt został wpisany na Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. To wydarzenie rozpoczęło nowy rozdział w historii Galerii. 

Tuż obok Galerii Elektrownia powstały 2 parkingi o łącznej liczbie 83 stanowisk oraz pasaż z parkiem tematycznym obejmującym stałą wystawę, zaprezentowaną na 12 panelach informacyjnych, poświęconą tematyce dziedzictwa przemysłowego oraz historii kopalni „Saturn”. Inwestycja ta pn. „Zagospodarowanie terenu i budowa bazy okołoturystycznej Kopalni Saturn w Czeladzi” również uzyskała dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Prace nad przywróceniem świetności elektrowni ruszyły w 2013 roku. 27.11.2013 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Galerii Sztuki Współczesnej Elektrownia.

7.05.2014 roku obiekt zdobył tytuł SUPERJEDNOSTKA. To nagroda w plebiscycie organizowanym przez katowickie Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Metropolii Górnośląskiej „Moje Miasto” za najlepszą realizację architektoniczną w regionie

Efektem działań rewitalizacyjnych jest przywrócenie funkcji budynku przy jednoczesnej możliwości uzyskania bogatej oferty kulturalnej w nietuzinkowej scenerii dawnej elektrowni, m.in. wystaw malarstwa, grafiki, rzeźby, fotografii, wydarzeń muzycznych, warsztatów tańca, małych form teatralnych itp.

Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia w ciągu zaledwie kilku lat działalności zyskała uznanie środowisk artystycznych i stała się liczącym miejscem na kulturalnej mapie regionu. Jednocześnie jest coraz bardziej rozpoznawalnym obiektem na mapie Szlaku Zabytków Techniki. Tu właśnie nastąpiła inauguracja „Industriady 2016” – najważniejszego święta Szlaku Zabytków Techniki.

Dzięki współpracy z Akademiami Sztuk Pięknych w Krakowie i Katowicach, Instytutem Sztuki Uniwersytetu Śląskiego, Związkiem Polskich Artystów Plastyków i Związkiem Polskich Artystów Fotografików i wieloma instytucjami kultury, Galeria stale rozwija swoją działalność kulturalną, wzbogaca ofertę przy jednoczesnej trosce o zachowanie tożsamości, dziedzictwa kulturowego i przemysłowego obiektu.

Zwiedzanie oraz udział w wydarzeniach organizowanych przez Galerię jest bezpłatny.

Od 1 września 2016 roku obiektem zarządza Muzeum Saturn w Czeladzi.

Galeria zdjęć:

Zdjęcia udostępnione przez/ uznanie autorstwa: Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: