Muzeum mieści się w klasycystycznym pałacu z końca XVIII wieku, należącym do pereł polskiej architektury. Jest on dziełem wybitnego architekta Stanisława Zawadzkiego. Zbudowany na planie podkowy, posiada monumentalny portyk joński, neopalladiańskie arkadowe galerie, strojne panoplia oraz charakterystyczne oficyny z łamanymi dachami.
Sztukaterie wykonał Michał Ceptowski, a malowidła we wnętrzach pałacu – Antoni i Franciszek Smuglewiczowie. Część północną i wschodnią siedziby otoczył ogród krajobrazowy będący miniaturą parku angielskiego. Pałac śmiełowski poza zaletami kompozycji wyróżnia się tym, że został usytuowany w wyjątkowo uroczym miejscu, i że walory tego pięknego położenia zostały przez architekta wykorzystane.
Pałac i zespół budynków gospodarczych powstał z inicjatywy Andrzeja Gorzeńskiego herbu Nałęcz, który dobra Śmiełowskie nabył w 1784 roku. Po śmierci Andrzeja majątek odziedziczył syn - Hieronim, który jako oficer napoleoński brał udział w marszu na Moskwę. Po powrocie do Śmiełowa zajął się wraz z żoną prowadzeniem majątku. Podjął też działalność konspiracyjną. Leżąca wówczas przy granicy Rosji i Prus siedziba, stała się ośrodkiem patriotycznej kontrabandy, a w czasie powstania listopadowego, miejscem przerzutu ochotników do Królestwa. Dlatego nieprzypadkowo w połowie sierpnia 1831 roku zatrzymał się tu Adam Mickiewicz, który wiózł ze sobą pisma od Legacji Polskiej w Paryżu dla Rządu Narodowego.
W czasie trzytygodniowego pobytu w majętności Gorzeńskich występował pod przybranym nazwiskiem Adama Műhla, jako rzekomy kuzyn właścicieli i nauczyciel ich synów. Do powstania próbował przedostać się w nadgranicznej wsi Komorze, ale wobec zbliżającej się klęski zmuszony był do powrotu. W Śmiełowie dotarła do niego wiadomość o upadku obrony Warszawy z czym wiąże się opowieść o drzewku dębowym, które tego dnia poeta posadził w parku, wygłaszając jednocześnie sentencję o odrodzeniu Polski.
Wśród postaci, z którymi poeta spotykał się w Śmiełowie, była siostra Antoniny Gorzeńskiej – Konstancja Łubieńska, z którą połączył Mickiewicza najpierw romans, potem przyjaźń trwająca do końca jego życia. Odnotowano także zainteresowanie poety polskimi obyczajami pielęgnowanymi w dworze śmiełowskim. Opowieści o kawiarce, Jankielu, polowaniach czy Arcyserwisie, łączono później z odpowiednimi fragmentami Pana Tadeusza.
Podupadający majątek, wystawiony na licytację zakupił w 1886 roku Franciszek Chełkowski. Jego syn Józef wraz z żoną Marią z Donimirskich rozwinęli tu kult wieszcza, a w 1931 roku postawili Mickiewiczowi w parku pomnik. Jako miejsce nasycone czcią dla poety, Śmiełów przyciągał wielu wybitnych ludzi ze świata kultury, polityki i duchowieństwa. Przebywali tu m.in.: H. Sienkiewicz, J. I. Paderewski, Maria Gorecka – córka Mickiewicza, L. Różycki, W. Kossak, W. Tatarkiewicz, gen. J. Haller, prymas E. Dalbor.
W 1939 roku właścicieli Śmiełowa internowano i Niemcy zajęli ich majątek.
Po wojnie pałac został upaństwowiony, rozgrabiono wyposażenie i częściowo zniszczono wnętrza. Przez kolejne ćwierć wieku gmach był zamieniony w szkołę i mieszkania pracowników PGR-u. W 1970 roku obiekt przejęło Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Ekspozycję starano się zaaranżować tak, aby łączyła problematykę mickiewiczowską z klimatem domu ziemiańskiego. Poświęcony Mickiewiczowi parter pałacu nawiązuje do jego wizyty w Śmiełowie w sierpniu i wrześniu 1831 roku. Znaczącą część tej kolekcji stanowią rękopisy poety i rodziny, pierwodruki mickiewiczowskie, przekłady dzieł poety na języki obce oraz bogaty zbiór materiałów ikonograficznych. Zwracają też uwagę osobiste pamiątki, obrazy z XIX wieku odnoszące się do postaci poety, kręgu jego rodziny i przyjaciół oraz duży zestaw grafik, starych druków, liczne medaliony i rzeźby. Sąsiaduje z nimi obszerny zbiór malarskich, graficznych i rysunkowych interpretacji artystycznych scen z utworów wieszcza, z podkreśleniem dwóch poematów: „Pana Tadeusza” i „Dziadów”.
Specjalną grupą eksponatów są pamiątki świadczące o kulcie, jakim otaczano Mickiewicza zwłaszcza w czasie zaborów. Eksponowane malarskie i graficzne apoteozy, maska pośmiertna, medaliony, statuetki, kuriozalne pseudo-pamiątki - wszystko to daje obraz nieco jarmarcznej w formie, jednak tak ważnej dla zniewolonego społeczeństwa adoracji.
W salach na piętrze, obok pokojów, w których mieszkali Mickiewicz i Sienkiewicz, prezentowane są pomieszczenia mieszkalne, których aranżacja przybliża klimat siedziby ziemiańskiej. Całość wraz z licznymi przykładami malarstwa mistrzów holenderskich, włoskich, flamandzkich i niemieckich (XVII-XVIII w.) oraz stylowymi meblami, bibelotami, szkłem i porcelaną tworzy niepowtarzalną, romantyczną aurę miejsca.
Poza udostępnianiem stałej ekspozycji muzeum przygotowało atrakcyjną i różnorodną ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży. Organizuje również wystawy czasowe, w których uczestniczyli niejednokrotnie wybitni artyści współcześni. Od wielu już lat aktywnie uczestniczy w muzealnym święcie, jakim są Noce Muzeów.
Galeria zdjęć:
Fotografie: Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie
Lekcje muzealne i warsztaty
KLASY I-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
LEKCJE MUZEALNE:
- Świat dzieci w dawnym domu śmiełowskim, ukazany na przykładzie rodziny Chełkowskich – właścicieli majątku.
- Goście Śmiełowa – wielcy przedstawiciele polskiej kultury. Opowieści ilustrowane prezentacją pamiątek związanych z wizytami w Śmiełowie wybitnych postaci świata kultury, polityki i duchowieństwa (m.in. I.J. Paderewskiego, H. Sienkiewicza, W. Kossaka i Marii Goreckiej – córki Mickiewicza).
WARSZTATY:
- Rodzina i przyjaciele Mickiewicza. Refleksje o domu rodzinnym poety ilustrowane pamiątkami znajdującymi się w Muzeum. Dzieci odkryją wiele nieznanych faktów z życia poety w czasie zabawy w mini-podchody.
Muzealni odkrywcy. Z pracownikami Muzeum dzieci odkrywają tajemnicze miejsca, odnajdują ukryte w nich przedmioty, poznają ich niecodzienne nazwy i próbują wyjaśnić do czego służyły. Bawiąc się w muzealnych odkrywców tropią eksponaty znajdujące się w muzeum. - Malujemy wiersze Adama Mickiewicza. Dzieci próbują własnych sił jako aktorzy i ilustratorzy, prezentując mini-scenki do bajek Mickiewicza oraz tworząc rysunki do różnych wierszy poety, które złożą się na mini książeczkę z bajkami.
- Podchody z Mickiewiczem. Dzieci wyposażone w pomocne informacje i wskazówki ruszają do parku, gdzie – podążając tropem Mickiewicza – rozwiązują zagadki i łamigłówki.
- Magia dawnych świąt. Przedświąteczne warsztaty przywołujące Boże Narodzenie z dawnych czasów. Dzieci dowiadują się jak wyglądały święta Adama Mickiewicza oraz jak przygotowywano się do świąt w domu śmiełowskim.
- Barwy Świąt Wielkanocnych. Znane i zapomniane tradycje świąteczne w wielkopolskich domach ziemiańskich. Poprzez gry i zabawy dzieci odkrywają dawne zwyczaje i potrawy wielkanocne oraz ich bogatą symbolikę. W części warsztatowej uczniowie wykonują tradycyjne ozdoby z kolorowej bibuły i papieru
KLASY VII-VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ ORAZ SZKOŁY PONADPODSTAWOWE
LEKCJE MUZEALNE:
- Adam Mickiewicz – życie i twórczość. Przedstawienie biografii poety ilustrowane pamiątkami znajdującymi się w Śmiełowie.
- Pobyt Adama Mickiewicza w Wielkopolsce. Wędrówka śladami poety po dworach i pałacach Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
- W Śmiełowie tak jak w Soplicowie. Motywy wielkopolskie w Panu Tadeuszu – od polowań do kawy.
- Dom ziemiański w XIX wieku – na przykładzie Śmiełowa. Oprowadzanie po pałacu śmiełowskim jak po domu, w którym mieszkały rodziny Gorzeńskich i Chełkowskich.
- Na paryskim bruku. Emigracyjne losy Adama Mickiewicza. Prezentacja tego dynamicznego i kontrowersyjnego okresu w życiu Mickiewicza w oparciu o wiele cennych i oryginalnych obiektów.
Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych:
Adres: |
Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie |
Telefon kontaktowy: |
+48 62 740 31 64 |
Adres e-mail: |
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. |
Adres www: | |
Parking dla autobusów: |
na terenie obiektu znajduje się parking dla autobusów |
Szczegółowy cennik dla grup zorganizowanych: |
CENY BILETÓW bilet normalny – 12 zł bilet ulgowy – 8 zł lekcja muzealna – 70 zł |
Cennik przewodników: |
Zwiedzanie z przewodnikiem - 70 zł |
Minimalny czas zwiedzania: | 60 minut
|
Maksymalny czas zwiedzania: |
140 minut |
Godziny i dni otwarcia: |
Poniedziałek - nieczynne Wtorek - niedziela czynne od 9.00 do 16.00 6 stycznia, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, 1 Maja, 3 Maja, Zielone Świątki, 15 sierpnia, 11 listopada – czynne od 9.00 do 16.00 1 stycznia, 1 listopada, 24, 25, 26 i 31 grudnia, Wielka Sobota, Niedziela Wielkanocna, Boże Ciało – oddział jest nieczynny |
Lekcje muzealne/warsztaty dla szkół: |
j.w. |
Ważne informacje dla wycieczek szkolnych: |
Prosimy o zgłaszanie chęci udziału w lekcjach i warsztatach z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem. |
Stałe ekspozycje: |
brak informacji |
Planowane wydarzenia: |
Brak informacji |