Muzeum Etnograficzne w Ochli to miejsce szczególne – położone na skraju lasu, przy leśnym źródlisku tworzy niesamowite teatrum dawnej wsi. Zebrano tu wiele niezwykle cennych zabytków kultury ludowej z regionu. Zobaczymy tu największy w kraju zbiór drewnianych chałup z Dolnych Łużyc. Unikatowa jest również XVIII wieczna wieża winiarska z Budachowa z ziemną piwniczką i dwoma winnicami. Odmiennym typem architektonicznym są zabudowania wielkopolskie.

Wśród nich jeden z najstarszych w Polsce drewnianych obiektów mieszkalnych – chałupa z Potrzebowa datowana na 1675 rok. Wiele tu kontrastów. Np. nieopodal dużej zagrody wielkopolskiej z początku XIX wieku stoi mała, biedna chałupka z Kargowej. Zdziwienie może budzić zagroda, jakie spotkamy na terenie dzisiejszej Rumunii. To dom tradycji bukowińskiej. Społeczność ta przybyła do dzisiejszego Województwa Lubuskiego po II wojnie światowej. To także specyfika naszej placówki, że obok zabytków kultury materialnej niemieckiej i polskiej ludności autochtonicznej prezentujemy przedmioty pochodzące z Kresów II Rzeczpospolitej i innych regionów – tych, skąd po wojnie przybili osadnicy. Znaczną część zbiorów prezentowanych na ekspozycjach stanowią dawne sprzęty rolnicze, meble, tradycyjne tkaniny i ubiory ludowe. Są to głównie wyroby rękodzielnicze, które świadczą o kunszcie, umiejętnościach, poczuciu piękna i wykorzystaniu środowiska naturalnego dla zaspokojenia potrzeb bytowych i estetycznych mieszkańców wsi. Stanowią one jeden z ważniejszych materialnych wyznaczników dziedzictwa regionalnego. Muzeum posiada w zbiorach bogatą kolekcję współczesnej sztuki ludowej oraz utrzymuje szerokie kontakty z twórcami działającymi w regionie.

Galeria zdjęć:

Autor: Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze-Ochli

Lekcje Muzealne

W atrakcyjnym pejzażu dawnej wsi, w zabytkowych wnętrzach, w kontakcie z autentycznymi przedmiotami kultury ludowej proponujemy niezwykłą przygodę edukacyjną. Przygodę polegającą na najbardziej pierwotnej relacji nauczycielskiej, gdzie uczeń podpatrując mistrza powtarza jego zachowanie. Wszystkie nasze zajęcia oparte są na interakcji z zabytkiem, człowiekiem, fachową kadrą, przedmiotem, przez co „zostają w głowie” nawet na długo po skończeniu szkoły, niczym zapach pierników wypiekanych z babcią na święta.

TRADYCYJNE ZAJĘCIA W DAWNYM GOSPODARSTWIE WIEJSKIM

Od ziarenka do bochenka

Chleb w chłopskiej kulturze darzony był niezwykłym szacunkiem i śmiało można powiedzieć, że jest kluczem do jej poznania. Lekcja prowadzona jest w scenerii wiejskiej zagrody z Krobielewa przy spichlerzu z 1823 roku. Uczestnicy mogą wziąć do ręki cep, wymłócić nim ziarna, przemielić je siłą własnych mięśni na żarnach, przesiać przez sita i zobaczyć efekt ciężkiej pracy na własne oczy! To świetna okazja do opowiedzenia ciekawych historii o chlebie zawartych np. w wielu przysłowiach.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 5 lat wzwyż  

Łupaczka kukurydziana

Powszechnie kukurydza nie kojarzy nam się z produktem masowo obecnym w dawnej polskiej wsi. Jednak dla wielu mieszkańców Zachodniej Polski, których korzenie sięgają obszaru dzisiejszej Rumuni i Ukrainy kukurydza jest jednym z wyznaczników ich tradycji. Uczestnicy zajęć sami przetwarzają ziarna kukurydzy na kaszę, poznając kulturę bukowińską opartą na barwnym folklorze, specyficznej kuchni z tradycyjnymi potrawami jak małaj czy mamamłyga.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 5 lat wzwyż 

Masło i… maślanka z maśniczki do dzbanka

Trudno sobie wyobrazić dawną wieś bez krów, mleka i masła. Masło zna każde dziecko, a tradycyjny proces jego powstawania widzieli nieliczni. Nic straconego, można to nadrobić w Ochli. W drewnianych, maselnicach zwanych również kierzynkami uczestnicy lekcji muzealnej własnoręcznie wyrabiają złociste masło oraz maślankę.

Na koniec tej „maślanej biesiady” każdy będzie mógł skosztować pajdy chleba ze „swoim” masłem, a jago smak na długo zostanie w pamięci.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 4 lat wzwyż 

Tradycje winiarskie

Lekcja muzealna, prowadzona na muzealnej winnicy w sąsiedztwie osiemnastowiecznej wieży winiarskiej z Budachowa. W trakcie zajęć poznajemy, bogate tradycje winiarskie związane z regionem lubuskim oraz sami tłoczymy winny sok przy użyciu zabytkowych urządzeń.

Ilość uczestników: 20 - 30, czas trwania: 75 min., wiek: od 10 lat wzwyż 

Tradycyjna Obróbka Lnu

Len uważany jest za jedną z najstarszych roślin uprawnych pozyskiwaną już 6 tysięcy lat temu w Mezopotamii. Z łacińskiego nazwa len oznacza – najpożyteczniejszy. Wykorzystywany w medycynie, w kuchni, w kosmetyce, w tkactwie, przemyśle oraz rzemiośle. Można by rzec, że to roślina do zadań specjalnych. Nie dziwi więc, że ludowy folklor obfituje w mnóstwo przysłów o lnie, które poznajemy podczas interaktywnej lekcji. Do wyboru mamy dwa rodzaje zajęć opartych na teatralnych działaniach:

„Jak to ze lnem było”
Taki tytuł nosi baśń Marii Konopnickiej, w oparciu o to dzieło prowadzona jest lekcja. Uczestnicy przebierają się w stroje i odgrywają spektakl o królu, który po wielu perypetiach odkrywa len niczym ukryte pod ziemią złoto. W spektaklu wykorzystywane są interesujące rekwizyty, takie jak: kołowrotek, cierlica, międlica oraz len.

Ilość uczestników: 26- 40, czas trwania: 75 min., wiek: od 4 lat wzwyż 

„Od ziarenka do włókienka”
Lekcja zbudowana na kanwie  baśni J. CH. Andersena „Len”. Podczas interaktywnych zajęć poznajemy proces powstawania lnianego płótna. Roślina opowiada o trudach jakie znosi, by zostać piękną tkaniną.

Ilość uczestników: 26 - 40, czas trwania: 75 min., wiek: od 10 lat wzwyż 

Warsztaty tkackie

Tkactwo zwykle kojarzy się z twórczością zastrzeżoną dla artystów, w rzeczywistości jest rzemiosłem, którym może parać się każdy. Wystarczy zwykła drewniana rama, garść gwoździ, kolorowa wełna i ... uczestnictwo w warsztatach. Na drewnianej ramie tkackiej, splotem gobelinowym wykonujemy, barwny dywanik, który będzie niezwykłą pamiątką z wizyty w muzeum.

Ilość uczestników: 18 - 45, czas trwania: 90 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Od jesieni do lata - pełna ziół chata

Zajęcia o tematyce zielarskiej zmieniają się zgodnie z porami roku. Uczestnicy poznają w skansenie wiele roślin leczniczych, zarówno uprawianych w ogródku, jak i dziko rosnących, sposoby ich przechowywania i wykorzystania, jak również ludowe tradycje zielarskie w wystroju muzealnych chałup. To także dobra okazja, by przekonać się, że przygotowanie własnej kompozycji napoju lub dania z dodatkiem sezonowych ziół nie jest takie trudne…

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 90 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

PLASTYKA OBRZĘDOWA, DOROCZNE ZWYCZAJE MIESZKAŃCÓW WSI

Wokół pisanki wielkanocnej

Zdobienie jajek wywodzi się jeszcze z tradycji prasłowiańskiej. W naszej kulturze jest podstawowym symbolem świąt wielkanocnych. W zależności od regionu, stosowano różne techniki i formy zdobnicze. Na zajęciach poznajemy technikę batikową. Używając szpilki umocowanej na czubku patyczka, zamaczamy ją w gorącym wosku, nakładamy wzór, barwimy, w jednym lub kilku kolorach i otrzymujemy piękną pisankę.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 75 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Wokół palmy wielkanocnej

W naszym klimacie nie rosną palmy, a jednak możemy się pochwalić ich obecnością w naszej kulturze. Kiedyś robiono je z tego co było dostępne na polach i w przydomowych ogródkach. Na muzealnej lekcji uczymy się robić palmy wielkanocne według tradycji wileńskich z suszonych kwiatów, ziół, bibuły i innych polskich roślin.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 75 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Tradycyjne ozdoby choinkowe

Dawno temu niewielką choinkę podwieszano pod sufitem, czubkiem do dołu – nazywano ją podłaźnikiem. Dekorowano ją różnymi, mającymi swoje znaczenie ozdobami. Podczas plastycznych warsztatów wykonujemy ozdoby z bibuły, słomy i wydmuszek: bombki, łańcuchy, sopelki, szyszki, gwiazdki, aniołki, mikołajki czy łańcuchy. Możemy również zrobić słomiane pająki, ozdoby z siana i słomy kukurydzianej.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 75 min., wiek: od 6 lat wzwyż 

Święty Mikołaj, jakiego nie znamy

Lekcja z udziałem trzech aktorów przybliża historyczną postać Świętego Mikołaja z Myry. W trakcie interaktywnych, twórczych działań: artystycznych, teatralnych, wokalnych i plastycznych przenosimy się 1600 lat wstecz w czasy, w których żył Święty Mikołaj.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 75 min., wiek: od 4 lat wzwyż

Wigilie naszych przodków

Lekcja połączona z przygotowaniami do Wieczerzy Wigilijnej wprowadza w świąteczne zwyczaje i obrzędy dawnej polskiej rodziny chłopskiej. W zabytkowej, drewnianej ponad dwustuletniej chacie, przy kaflowym piecu i tradycyjnie zastawionym stole wspólnie przeżywamy klasową wigilię.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 180 min., wiek: od 6 lat wzwyż 

DAWNE I WSPÓŁCZESNE RĘKODZIEŁO ARTYSTYCZNE

Potrzeba ozdabiania swojego otoczenia jest nieobca człowiekowi od dawien dawna. W kulturze ludowej dekorowanie wnętrza chałupy najczęściej związane było z kalendarzem świątecznym, według określonego kanonu, który poznajemy w trakcie zajęć.

Wycinanka artystyczna o motywach ludowych

Warsztaty uczące sztuki wykonywania wycinanki ludowej na przykładzie dwóch form: gwiozd i lelujów.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Kwiaty z bibuły

Lekcje z praktycznymi warsztatami uczącymi sztuki składania kwiatów z kolorowej bibuły. 

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Ludowe malarstwo na szkle

Lekcja, na której uczniowie poznają tajniki sztuki malowania obrazów na szkle wg tradycji ludowych.

Pod kierunkiem specjalisty uczestnicy lekcji tworzą własne obrazy, które zabierają do swoich domów oraz poznają historię ludowego malarstwa.                                                                                

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 60 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

Etnoinspiracje – motywy ludowe w sztuce użytkowej

Sięganie do tradycji może przybierać nowoczesne formy. Przykładem jest współczesna sztuka użytkowa. Decoupage jest techniką zdobniczą polegającą na przyklejeniu na dowolną powierzchnię wzoru wyciętego z papieru lub serwetki. Na zajęciach dekorujemy „na ludowo” wybrane przedmioty takie jak: pisanki, bombki i inne.

Ilość uczestników: 18 - 25, czas trwania: 75 min., wiek: od 7 lat wzwyż 

TRADYCYJNE RZEMIOSŁO WIEJSKIE

Garncarstwo

Wyrób glinianych naczyń to jedno z najstarszych rzemiosł znane od ponad 10 tysięcy lat! Koło garncarskie zostało wynaleziono ok. 5 tysięcy lat temu. Wcześniej glinę obrabiano ręcznie. Na zajęciach możemy wybrać albo taką pierwotną technikę ręczną zwaną wałeczkową lub spróbować sił na kole garncarskim.

Ilość uczestników: 20, czas trwania: 120 min., wiek: od 6 lat wzwyż 

GINĄCE ZAWODY I UMIEJETNOŚCI

Tygodniowa impreza w formie kolorowego festynu, organizowana corocznie na terenie skansenu w I połowie czerwca - adresowana do grup szkolnych i przedszkolnych. W scenerii zabytkowych obiektów budownictwa wiejskiego z XVIII/XX wieku – zarówno mieszkalnych, jak i gospodarczych – organizowane są pokazy wielu tradycyjnych umiejętności, w tym prac domowych i gospodarczych, działania warsztatów rzemieślniczych oraz  procesu powstawania rozmaitego rękodzieła i sztuki ludowej. Przewiduje się także możliwość skorzystania z czynnych warsztatów edukacyjnych, jak również z przejażdżki bryczką konną czy pikniku przy ognisku. 

Rekreacja

Wizytę w muzeum można również uatrakcyjnić poprzez przejazd bryczką a zimą, jeśli jest śnieg możemy zorganizować kulig.  Na skansenowskiej wyspie można zrobić ognisko. Do dyspozycji jest opuszczane koło grillowe, zadaszone wiaty wyposażone w stoły i ławki. Na terenie skansenu działa łowisko ze smażalnią ryb.

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: