Synagoga Stara jest jedna z najstarszych zachowanych synagog w Polsce i tej części Europy. Przetrwała od okresu średniowiecza do współczesności, zachowując swój wygląd zewnętrzny nawet w czasie okupacji, kiedy to niestety utracony został wystrój świątyni.

W oddziale prezentowane są jego ocalałe fragmenty.

Wzniesiona została w XV w. na wzór gotyckich synagog niemieckich i czeskich. W 1570 r. została przebudowana przez włoskiego budowniczego Mateusza Gucciego, który nadał jej renesansową formę. Zachował jednak poprzedni, dwunawowy plan budowli i odtworzył jej krzyżowo-żebrowe sklepienie.
W 2 połowie XVI w. i w 1 połowie XVII w. do Synagogi dostawiono kolejno przedsionek, dwie modlitewnie dla kobiet i dom zarządu Gminy. Całość zabudowań tworzyła centrum religijno-administracyjne gminy żydowskiej na Kazimierzu.
Przed I wojną światową i po jej zakończeniu poddawana była wieloetapowej restauracji, projektowanej w latach 1904, 1913 i 1923 przez Zygmunta Hendla.
W 1941 r., w okresie tworzenia przez Niemców getta w Krakowie, przejęta została przez niemiecki Urząd Powierniczy (Treuhandstelle) i użytkowana jako magazyn. Jej wyposażenie uległo zniszczeniu. Pod koniec 1944 r. runęło jej sklepienie, być może zniszczone świadomie.
W latach 1956–1959 została odrestaurowana. Na podstawie porozumienia zawartego 30 października 1959 r. pomiędzy Żydowską Gminą Wyznaniową w Krakowie i Muzeum Historycznym Miasta Krakowa powstało w niej muzeum.

Fotografie: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: