Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów

O samym Domu Eskenów zachowało się stosunkowo niewiele informacji. Wiadomo, że został wzniesiony pod koniec XIV wieku przez kupca toruńskiego a potem burmistrza miasta Henryka Hitfelda jako jego dom rodzinny.

Pierwsza wzmianka o domu pochodzi z 1417 r. Franciszek Esken kupił dom po śmierci Konrada Hitfelda ok. 1551 r. Ok. 1590 r. syn Franciszka Franciszek II przekształcił gotycki dom w renesansową rezydencję z kamiennym portalem przypisywanym sprowadzonemu z Gdańska flamandzkiemu rzeźbiarzowi Wilhelmowi van den Blocke. Wstawiono również pięknie rzeźbione drzwi z białego piaskowca ze sceną odjazdu Syna Marnotrawnego, które obecnie znajdują się w Ratuszu Staromiejskim. Strop Wielkiej Sieni ozdobiony został polichromią. W tym momencie budynek zyskał miano pałacu. Pomimo tak wspaniałej przeszłości nie udało się zachować świetności budowli. W 1703 r. kupił ją kupiec Samuel Schiedler, następnie stała się własnością Walentego Mariańskiego, a w 1764 r. znalazła się w posiadaniu elbląskiej rodziny Friese. W roku 1825 kamienicę zakupili Jan Telka i jego małżonka Helena Klaszewska, którzy rozpoczęli przebudowę budynku na cele magazynowe. W 1844 r. właścicielem kamienicy stała się firma kupiecka L. Damman i Kordes. Wtedy to budynek całkowicie stracił swoje wcześniejsze przeznaczenie i zaczął funkcjonować jako spichrz. Podczas tej przebudowy zmieniono układ kondygnacyjny, zmieniono dach i umiejscowienie okien. W okresie dwudziestolecia międzywojennego i po II wojnie światowej w kamienicy znajdowały się magazyny znanej toruńskiej firmy Bronisława Hozakowskiego. Do lat 70. XX w. mieścił się tu skład maku. W latach 1980-1989 staraniem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Muzeum Historii Torunia (Dom Eskenów) przystosowano do potrzeb muzealnych, a od 1990 roku jest jednym z obiektów Muzeum Okręgowego w Toruniu. 

Interaktywnie przez historię Torunia 

Muzeum Historii Torunia jest oddziałem Muzeum Okręgowego, którego tematyka jest w pełni poświęcona bogatej historii miasta Torunia. Zaaranżowana na czterech piętrach ekspozycja „Toruń i jego historia" to wystawa będąca jednym z największych przedsięwzięć ekspozycyjnych Muzeum Okręgowego w Toruniu, a zarazem najbardziej oczekiwanych przez miłośników miasta. Ekspozycja pokazuje dzieje Torunia od okresu przedkolacyjnego, poprzez średniowiecze, nowożytność, XIX wiek, czasy międzywojenne, okupację, aż do lat powojennych. Całość zrealizowana została z wielkim rozmachem, przy wykorzystaniu najnowszych trendów we współczesnym muzealnictwie. Wśród eksponatów zobaczyć można m.in. towary, którymi handlowali toruńscy kupcy, dokumenty związane z miastem, zabytki ilustrujące życie codzienne oraz broń. Uzupełnieniem i istotnym elementem ekspozycji są liczne multimedia, dzięki którym można lepiej poznać każdą z epok. Dodatkową atrakcją Muzeum Historii Torunia są pokazy, opracowanego w technice 3D, filmu „Księga Toruń", trzy sale edukacyjne, a także odbywające się regularnie wystawy czasowe dotyczące historii miasta. 

W oddziale zapoznać można się z ekspozycją prezentującą następujące epoki historyczne z dziejów miasta: 


PRAHISTORIA 

Wystawę Toruń i jego historia rozpoczyna okres zwany prahistorią. Pokazuje on życie człowieka na terenie Torunia i jego okolic od ok. 11 tys. lat p.n.e. do okresu wczesnego średniowiecza. Dwie prezentacje multimedialne uzupełniają ekspozycję ikonograficznie i merytorycznie. 

ŚREDNIOWIECZE 

W kolejnej sali znajdują się obiekty i prezentacje dotykowe opowiadające o wydarzeniach mających miejsce w średniowieczu. Wśród wielu ciekawych obiektów zwraca uwagę np. kotwica oraz części konstrukcyjne wraku średniowiecznego statku nazywanego miedziowcem. Zobaczyć można tutaj także bardzo ciekawą prezentację z elementami animacji i narracji dotyczącą niebezpieczeństw handlu średniowiecznego. Zwiedzający może również obejrzeć film na temat rozwoju przestrzennego ówczesnego Torunia. 

NOWOŻYTNOŚĆ 

W pierwszej sali przedstawiającej dzieje nowożytne Torunia sercem ekspozycji jest multimedialna prezentacja 3D i 2D. Animacja przedstawia wizerunek największego toruńskiego dzwonu Tuba Dei oraz jego oryginalne brzmienie. W tym miejscu obejrzeć można również film pod tytułem „Toruń w Koronie". 

Na wystawie znajdują się także bardzo interesujące toruniania z czasów nowożytnych, takie jak elementy architektoniczne, witraże, wywieszki cechowe, monety, medale, dokumenty itd. 

W drugiej sali poświęconej nowożytności elementem, który niewątpliwie przykuwa uwagę widza jest prezentacja poliwizyjna opowiadająca o wojnach polsko-szwedzkich. Została ona wzbogacona efektami wizualnymi i dźwiękowymi. 

MODELE KOŚCIOŁÓW 

Dla miłośników architektury niewątpliwą atrakcją są dwa modele kościołów toruńskich, które jako element interaktywny uczą przez zabawę. Składają się one z dużych drewnianych części ułożonych w sposób wiernie odtwarzający bryły dwóch przeciwstawnych pod względem wyznaniowym kościołów toruńskich. 

TWIERDZA TORUŃSKA 

Prezentacja przedstawiająca rozwój i modernizację twierdzy toruńskiej w okresie pruskim przyciąga uwagę widza swoją atrakcyjną aranżacją. Za pomocą narratora, planów i obrazów miasta udało się w prosty sposób pokazać to trudne i ważne zagadnienie. Tę część wystawy urozmaica także duża ilość broni palnej i białej. 

OKRES MIĘDZYWOJENNY 

Okres II Rzeczypospolitej pokazany został za pomocą licznych obiektów podkreślających ówczesne znaczenie Torunia. Dzięki międzywojennemu garnizonowi, który skupiał wszystkie rodzaje wojsk, w zbiorach Muzeum znajduje się bogaty zbiór ikonografii lotniczej wykonanej przez toruńskich lotników. Zwiedzający, dzięki interesującej scenografii, która uświetniła wystawę, może odbyć „lot sterowcem nad miastem". 

Na ekspozycji, pośród licznych multimediów tematycznych, znalazł się także unikatowy film pokazujący życie Torunia w końcu lat trzydziestych. Jego autorem jest Bogusław Magiera. 

II WOJNA ŚWIATOWA 

Trudny czas okupacji niemieckiej w Toruniu rozpoczyna prezentacja oddająca klimat i grozę tamtych dni oparta na pamiętnikach Eugeniusza Przybyła. 

Na ekspozycji wśród obiektów znalazły się także tabliczki nagrobne zmarłych w toruńskim obozie przesiedleńczym zwanym Szmalcówką. 

LATA POWOJENNE 

Ostatnia część wystawy opowiada o latach 1945-1990. Oprócz wielu obiektów oddających klimat ówczesnych czasów, na wystawie pojawiły się także liczne multimedia. Wśród nich interesujące jest m.in. wykorzystanie nowoczesnej prezentacji poliwizyjnej dla przedstawienia trudnych czasów walki o demokrację. Na uwagę zasługuje także teledysk do piosenki „Nie bądź taki" śpiewanej przez Kasię Sobczyk. Dzięki użytej w nim ikonografii niejeden torunianin będzie mógł rozpoznać się na zdjęciu. 

Całość wystawy dopełnia kompozycyjnie aranżacja klatki schodowej, która prowadzi widza przez najważniejsze wydarzenia z dziejów Torunia. 

SALE EDUKACYJNE 

W piwnicach Muzeum Historii Torunia urządzono trzy pomieszczenia edukacyjne. W pierwszej sali zaprezentowano 20 filmików ukazujących najważniejsze wydarzenia z historii miasta na tle wydarzeń w Polsce i na świecie. Ujęte one zostały w formę interaktywnej osi czasu dającej możliwość swobodnego przemieszczania się pomiędzy poszczególnymi wydarzeniami. 

W drugim pomieszczeniu uzyskać można informacje dotyczące życia codziennego mieszkańców Torunia od XV do XX w. Z wielkoformatowych puzzli można układać budynki mieszkalne z różnych okresów historycznych oraz obserwować zmieniającą się modę toruńską. Uzupełnieniem wspomnianych puzzli są pomoce dydaktyczne imitujące różnorodną zastawę stołową znajdującą się w stylizowanym kredensie. 

Trzecia sala jest miejscem, w którym możemy odbyć wirtualny spacer po dawnym toruńskim porcie. Zwiedzający może także zrobić sobie zdjęcie w średniowiecznym stroju, a potem wysłać je w formie mailowej pocztówki do przyjaciół.

Fotografie: Muzeum Okręgowe w Toruniu

Informacje organizacyjne dla wycieczek szkolnych: